Emekli olma koşullarından biri de prim gün sayısının doldurulmasıdır. Prim gün sayısı, emekli olmak için yatırılması gereken prim günlerinin toplamını ifade eder. Prim gün sayısını tamamlamış olan kişiler, işe başlama tarihlerine göre değişen hizmet süresi ve yaş koşullarını da tamamladıktan sonra emekli olama hak kazanırlar.
3600 günle emeklilik, kısmi emeklilik anlamına gelir. Yani normal şartlardan değil de daha erken emekli olmayı ve daha az emekli maaşı almayı ifade eder. 3600 günle emekli olan kişilerin emekli maaşı hesaplama işlemleri, hangi dönemde prim yatırdıklarına göre değişmektedir. Sizlere 3600 günle nasıl emekli olunur ve kimler 3600 günle emekli olabilir, detaylı olarak açıklayalım; 3600 günle emekli olma koşulları nelerdir? 3600 günle emekli olunabilmesi için öncelikle 08.09.1999 tarihinden önce işe başlamış olmanız gerekir. Ayrıca 15 yıl fiili hizmet süresini tamamlamış olmanıza bakılır. Bu şartları taşıyan kadınlar 50 erkekler ise 55 yaşında ise 3600 günle emekli olma hakkı kazanır. Ancak işe başlangıç tarihlerine göre emekli olma yaşı farklılık gösterebilir.
Bu durum SSK’lılar için geçerlidir. SSK’lı kadınların 3600 günle emekli olma koşulları; Kadınların 3600 günle emekli olabilmesi için 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olması gerekir. Bu tarihten önce işe başlayan kadınların 15 yılı ve 3600 günü doldurduğu tarihe göre emekli olma yaşı da farklılık gösterir. Buna göre; 05.2002 tarihinden önce 15 yıl ve 3600 günü dolduran kadınlar 50 yaşında 05.2002 ve 25.05.2005 tarihleri arasında 15 yıl ve 3600 günü dolduran kadınlar 52 yaşında 05.2005 ve 23.05.2008 tarihleri arasında 15 yıl ve 3600 günü dolduran kadınlar 54 yaşında 05.2008 ve 23.05.2011 tarihleri arasında 15 yıl ve 360 günü dolduran kadınlar 56 yaşında 05.2011 tarihinden sonra 15 yıl ve 3600 günü dolduran kadınlar ise 58 yaşında emekli olamaya hak kazanabilirler. SSK’lı erkeklerin 3600 günle emekli olma koşulları; Erkeklerin de 3600 günle emekli olabilmesi için 08.09.1999 tarihinden önce işe başlamış olması gerekir. Bu tarihten önce sigorta başlangıcı olan erkeklerin emekli olma yaşı, 15 hizmet yılını ve 3600 prim gününü doldurdukları tarihe göre değişmektedir. Buna göre; 05.2002 tarihinden önce 15 yıl ve 3600 günü dolduran erkekler 55 yaşında 05.2002 ve 23.05.2005 tarihleri arasında 15 yıl ve 3600 günü dolduran erkekler 56 yaşında 05.2005 ve 23.03.2008 tarihleri arasında 15 yıl ve 3600 günü dolduran erkekler 57 yaşında 05.2008 ve 23.05.2011 tarihleri arasında 15 yıl ve 3600 günü dolduran erkekler 58 yaşında 05.2011 ve 23.05.2014 tarihleri arasında 15 yıl ve 3600 günü dolduran erkekler 59 yaşında 05.2014 tarihinden sonra 15 yıl ve 3600 günü dolduran erkekler ise 60 yaşında emekli olmaya hak kazanabilirler. BAĞ-KUR için 3600 günden emekli olmak mümkün müdür? BAĞ-KUR’u olarak çalışanların 3600 güle emekli olması mümkün değildir. BAĞ-KUR’u olanlar 4500 günle ya da 5400 günle emekli olmaya hak kazanır.
Kısmi emeklilik için BAĞ-KUR adına 3600 günle emekli olma hakkı tanınmamıştır. Kimler 3600 günle emekli olabilir; 3600 günle kısmi emekli olma hakkı SSK’lı olarak çalışanlar, tarım SSK’lılar ve engelliler için tanınmıştır. Bu üç grubun dışında olanlar için 3600 günle emekli olmak söz konusu değildir. Engelliler için ise önemli noktalar bulunmaktadır. Engellilerin 3600 günle kısmi emekli sayılabilmesi için işe giriş tarihlerine bakılır. Buna göre; 08.1991 tarihi ve öncesinde işe başlayan yani sigorta başlangıcı olan engelliler, %40 engel oranını gösteren vergi indirimi belgeleri ile emekli olabilir. 08.1991 ve 05.08.1994 tarihleri arasında işe başlayan engelliler ise %80 engel oranlı raporları ve vergi indirimi belgeleri ile 3600 günden emekli olmaya hak kazanabilir. 3600 günle emekli maaşı hesaplama nasıl yapılır? 3600 günden emekli olanların emekli maaşı hesaplama işlemleri, emekli oldukları tarihe göre değişiklik gösterir.
Başka bir ifade ile 15 yıl ve 3600 günü doldurdukları dönemler için farklı formüller ile hesaplama yapılır. 2000 öncesi çalışmalarınız için 3600 günle emekli olmanız söz konusu ise emekli maaşınız hesaplanırken gösterge rakamı, katsayı ve aylık bağlama oranı kullanılır. Gösterge rakamı, ortalama yıllık kazanç hesabına göre, bir tablodan bulunur. Aylık bağlama oranı ise en yüksek bu dönemde kullanılır. 2000-2008 arası dönemde gerekli şartları tamamladıysanız, emekli maaşınız hesaplanırken ortalama yıllık kazanç ve aylık bağlama oranı kullanılacaktır. Ortalama yıllık kazancın bulunabilmesi için 2000 yılından itibaren her yılın kazancının güncelleme katsayısı ile güncellenmesi gerekir. Güncelleme katsayısı ise TÜFE ve büyüme hızı rakamları ile belirlenir. Bu dönemde kullanılan aylık bağlama oranı, bir önceki döneme göre daha düşüktür. 2008 sonrası dönemde gerekli koşulları yerine getiriyorsanız emekli maaşınız hesaplanırken ortalama aylık kazanç ve aylık bağlama oranı kullanılır. Ortalama aylık kazancın bulunabilmesi için yine güncelleme katsayısı kullanılır.
Güncelleme katsayısı ise TÜFE ve büyüme hızının %30’u alınarak belirlenir. Ayrıca bu dönemde kullanılan aylık bağlama oranı, diğer iki dönemden daha düşüktür. Yukarıdaki bilgiler sonucunda, 3600 günle kısmi emekli olduğunuzda en yüksek emekli maaşı 2000 öncesi dönem çalışmalarınız için hesaplanırken en düşük emekli maaşı ise 2008’den sonraki çalışmalarınız için hesaplanacaktır. Bunun nedeni 2000 yılında ve 2008 yılında çıkarılan kanunlar ile emekli maaşı hesaplama formüllerinin değiştirilmesi ve aylık bağlama oranlarının düşürülmesidir.