Bu seferki diğerlerinden çok farklı

Toplumsal medyada sponsorlu reklamlarla yayılan ve telefonlara gönderilen ileti üzerinden ankete katılma şartıyla “parasız dinlence ve etkinlik” vadeden bazı sayfaları kullanan, bireyin özel bilgilerini casus yazılımlarla eline geçiren dolandırıcılar, vatandaşların mağduriyetine niçin oluyor.

Bir sosyal paylaşım sitesi üzerinden oluşturulan kurumsal bir şirketin hesabı benzer biçimde tanıtılan sayfalar vesilesiyle “ücretsiz gemi turu eşliğinde iftar”, “hediye tatil”, “ücretsiz check up” sunduğunu iddia eden kötü niyetli kişiler, linklere tıklayarak özel bilgilerini sanal alemde paylaşan vatandaşları tuzağa düşürüyor. Bu yolla ele geçirdikleri özel bilgileri kullanan dolandırıcılar, yurttaşların cep telefonlarına, korsan yazılımlar sayesine “ücretsiz 5 yıldızlı iftar yemeği kazanmıştırnız.”, “hediye tatil hakkınızı almak için bu linke tıklayıp onaylayınız” şeklinde kısa mesajlar atıyor. Bağlantıyı onaylayan vatandaşların özel detayları, mahrem verileri ve bankacılık işlemleri için kullandığı şifreler, zararlı yazılımla anında kopyalanıyor. Daha sonrasında bu bilgileri çözümleme eden dolandırıcılar, türlü gerekçelerle kullanıcılardan para topluyor. ‘BU SEFERKİ DİĞERLERİNDEN ÇOK FARKLI’ toplumsal medya uzmanı Cem Karahüseyin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, gmeşhurk hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelen sosyal medyanın dolandırıcıların daha çok insana ulaşması için bir araç haline geldiğini belirtti. Karahüseyin, sosyal medya üzerinden bugüne kadar biroldukça aldatmanın söz konusu olduğunu ifade ederek, “ancak bu seferki sosyal medya üzerinden dolandırıcılık yönetimi öbürlerinden çok farklı. 

Sanki kurumsal bir şirketin hesabıymış gibi tasarım ve içerik anlamında hazırlanan bu sayfalar üzerinden ücretli sponsorlu reklamlar veriliyor. Böylece kullanıcılara ‘ücretsiz gemi turu eşliğinde iftar’, ‘hediye tatil’ benzer biçimde reklamlar sponsorlu bağlantılar yöntemi ile gösterilerek, vatandaşların kaydol butonuna tıklaması sağlanıyor. Kaydol butonuna tıklayan kullanıcının otomatik sponsorlu reklamın yapısı gereği adı, soyadı, telefon ve doğum günü bilgileri formda hazır biçimde geliyor.” diye mevzuştu. Vatandaşlardan adres, uygar durumu ve meslek bilgilerini bu forma girmesinin istendiğine dikkati çeken Karahüseyin, böylece kişisel bilgilerin üçüncü kişilerin eline geçtiğini ancak parasız tatil yahut öteki ücretsiz etkinlikler için herhangi bir geri dönüş yapılmadığını kaydetti. Sosyal medya uzmanı Karahüseyin, sponsorlu reklamın yayınlandığı sayfaların ücretli servisler tarafınca satılan aile tatili imajlı fotoğraflarla halk gözünde güvenirlik sağlamaya çalıştığı, düzmece fotoğrafların altına “hediye tatil kazanan misafirlerimiz. Siz de kaydolun siz de kazanın.” yazarak kullananlarının linke tıklamasının teşvik edildiğini bildirdi.

Söz mevzusu yönteminin, toplumsal medya dışında akıllı telefonlara indirilen uygulamalarla da yapıldığını vurgulayan Karahüseyin, “Çekilişe katılın, hediyeler kazanın’ adı altında oluşturulan akıllı telefondaki uygulamalar son zamanlarda sıkça göze çarpıyor. Bu uygulamaları indiren kullanıcılar, yükledikleri uygulamanın tehlikesinden habersiz, ücretsiz hediyeler başlığı ve gerçek kişilermiş gibi yapılan sahte yorumlar ile kandırılıyor. Uygulamayı indirip kuran kişinin hesabını onaylaması ve ücretsiz çekilişe hak kazanması için bir kod isteniyor. Uygulamayı yükleyen kişiye gelen kısa ileti onaylama kodu aslen tuzağın bir parçası. Telefonunuza gelen bu kod aslında sizin telefonunuzun hattınız faturalı olduğu varsayılarak yollanıyor. Tasdik kodu görünümündeki şifre, faturalı hattınızla internet üzerinden ücretli şekilde hizmet aldığınızı onayladığınız ve faturanızı ay sonu elinize aldığınızda fark ettiğiniz bir mobil ödeme tuzağı.” değerlendirmesini yaptı. Genç Uluslararası toplumsal Medya Derneği (USMED) Başkanı ve yazılım uzmanı Ahmet Yusuf Bakkal ise gelişen dijital sistemlerle insanoğluın yapmış oldukları işlemlerin her geçen gün sanala daha çok taşınmaya başlandığını, hızla gelişen bu sistemlerin kağıt ve kalem ile yürüyen işlemlerin çok önemli bir kısmını internet üzerinden kolayca yapılmasına olanak sağlamış olduğunı belirtti. 

Bakkal, yurttaşların satmaca, vergi ödemeleri, para transferleri, alışveriş ile e-devlet sistemi üzerinden yüzlerce kamusal işlemleri mobil ve web tabanlı yazılımlar üzerinden kolayca yapabildiğine dikkati çekerek, “İnsanların böylesine önemli bilgilerini paylaştığı platformlar casuslar için bir fırsat kapısına dönüşüyor. Bu anlamda güvenlik sistemleri de yazılımsal alt yapılar için oldukca önemli bir başlık olarak ele alınıyor. Her ne kadar güvenli yazılım geliştirme önemsense de biroldukça bilinçli casusluk engellenemiyor. Sanal ortamları bilinçli kullanmayan herkes bu dolandırıcılıklara maruz kalıyor.” diye mevzuştu. Son dönemlerde sosyal platformlarda insanoğluın dikkatini çekecek tasarımlarla “Otelde ücretsiz dinlence kazanma şansı yakala!’, “Evden para kazanma fırsatı!”, “Ücretsiz Green Card çıkarmak için tıkla!” benzer biçimde gönderilerin sıkça görüldüğünü anımsatan Bakkal, insanoğluın duygularını istismar eden gönderilerle kişisel bilgilerin kullanıcıdan bilgili bir şekilde çalındığını ve casuslar tarafından kullanıldığını bildirdi. ‘İNTERNET ÜZERİNDEKİ VERİLER KAYBOLMAZ’ Bakkal, siber casusların birçok yöntemle insanoğluın kişisel bilgilerine ulaşmayı hedeflediğini vurgulayarak, şunları kaydetti: “Örneğin, bedava tatilden bahsedilen bu bağlantılara tıklandığında elektronik posta üzerinden yada doğrudan bilgisayarlara yada akıllı telefonlara dolandırıcılar tarafından gönderilen bir casus yazılım, aygıt üzerinde depolanan kişisel verilerden bankacılık şifrelerine kadar biroldukça veriyi kolayca ele geçirebilir. Kullanıcılar bu şeklinde zararlı yazılımlardan korunmak için internet üzerinden katılacağı tüm kampanyaların ve reklam linklerinin kurumsal bir sayfa üzerinden gelip gelmediğini çok iyi araştırmalıdır. Yönlendirilen sitenin anlamlı bir isimde görünüyor olması oldukça önemlidir. Gerekirse sunulan bu kampanyaların ilgili kurumsal internet sitelerinde yer alıp almadığını ciddi şekilde kontrol edilmelidir. Kullanıcılar kişisel bilgilerini sosyal medya platformlarında paylaşmamalı ve gönderilerini mümkün olduğunca gizli tutmalıdır. Bilmediği, güvenmediği sayfaları ziyaret etmemeli, tanımadığı kimseyi arkadaş olarak eklememelidir. Gönderilen bir casus mesajda tıkladığınız bağlantı sizin telefonunuzun ve bilgisayarınızın tamamen ele geçirilmesine sebep olabilir.” “kullanıcıların bilmesi gereken en önemli bilgi, girilen site kayıtlarından, yüklenen fotoğraflardan, indirilen müziklerden, kişisel mesajlaşmalara kadar internet üzerindeki biroldukça verinin kaybolmayacağı.” diyen Bakkal, kişiye özel bilgiler paylaşılırken şifreleme alt yapısı olan kurumsal uygulamaların tercih edilmesi icap ettiğini sözlerine ekledi.